Sir Alexander Fleming 1928 yılında birinci antibiyotik olan Penisilini keşfinden sonra onlarca antibiyotik keşfedildi. Milyonlarca insanın hayatı bu keşifler sayesinde kurtuldu. Lakin bilhassa son yıllarda insanlarda antibiyotik kullanımının çok artması,  besi hayvanlarında antibiyotik kullanımı ve yeni antibiyotiklerin keşfedilmesinin azalması üzere nedenlerle bilhassa hastane ve ağır bakımlarda artan dirençli bakteriler önemli bir sıhhat sorunu olarak önümüzde durmaktadır.

18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü

Avrupa Hastalıkların Önlenmesi ve Denetimi Merkezi (ECDC) Avrupa Birliği üye ve aday ülkelerle birlikte 18 Kasım tarihini ‘Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü”  olarak ilan etmiştir. Avrupa Antibiyotik Farkındalık Gününün emeli, antibiyotik direnci sıkıntısına karşı hem toplumda hem de doktorlarda farkındalık yaratmak ve gereksiz antibiyotik kullanımlarının önüne geçmektir.

Antibiyotik kullanımına kısıtlamalar getirildi!

Bu meselelerin azalmasına yönelik hastanelerde uzun müddettir ülkemizde geniş spektrumlu antibiyotiklerin kullanım unsurları belirlenmiş, Enfeksiyon Hastalıkları uzmanları tarafından takip ve denetim edilmektedir. Bunun yanı sıra 2013 yılından itibaren ayaktan poliklinik hastalarında da reçetesiz antibiyotik kullanımı yasaklanmıştır.

Türkiye’de en çok kullanılan ilaçlardan biri antibiyotik!

Ancak antibiyotik kullanımı, hastaların antibiyotik kullanmadan iyileşememe üzere fikirleri, tabipleri antibiyotik reçete etme konusunda motive etmeleri, bilgi eksikliği, doktorların performans korkusu üzere nedenlerle epeyce fazladır. Sıhhat Bakanlığı bilgilerine nazaran ülkemizde kullanılan ilaçlar içerinde antibiyotik kullanımı yaklaşık %14’dür. Ülkemizde ortalama her 3 reçeteden birinde antibiyotik mevcuttur. Bu oran Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında hayli yüksektir.

Antibiyotik konusunda aklınızda bulundurmanız gereken 9 unsur;

1. Antibiyotiklerin soğuk algınlığı, nezle, grip ve COVİD hastalığında güzelleşme sağlamayacağı unutulmalıdır.
2. Antibiyotikler Grip, domuz gribi, Covid üzere hastalıkların diğerine bulaşmasına mahzur olmaz.
3. Antibiyotiklerin ishal üzere bazen çok daha şiddetli ve tehlikeli yan tesirleri olabilir.
4. Antibiyotikleri kesinlikle hekiminizin önerdiği ölçüde ve saatlerde kullanınız.
5. Yakınlarınız için yazılmış antibiyotikleri kullanmayınız. Tek çeşit antibiyotik yoktur. Ağrı kesici üzere kullanılmamalıdır.
6. Hastalık sırasında ellerinizi ve çocuklarınızın ellerini sık sık yıkayınız.
7. Hekimlere antibiyotik yazılması konusunda ısrarcı olmayınız
8. Hekimlere serum takılması için ısrarcı olmayınız. Enfeksiyon hastalıklarında iştah azalması, sıvı tüketiminin azalması ve beden ısısının artması sonucunda dehidratasyon dediğimiz bedendeki sıvının azalması kelam konusu olur. Bulantı-kusma üzere özel bir durum yoksa birçok vakit oral olarak bol sıvı tüketilmesi kâfi olacaktır.
9. Antibiyotiklerin evvelden hastanın semptomlarının erken düzelmesine karşın kutu bitene kadar kullanılması öneriliyordu. Son datalar birtakım enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımının hastanın kendisini güzel hissettiği, ateşinin en az 48 saat olmadığı durumlarda kesilebileceğini desteklemektedir. Tabi bu durumlar için daha fazla bilimsel bilgiye gereksinim vardır.

Antibiyotik direncinin artması, ölümcül enfeksiyonlara sebep oluyor!

Antibiyotik direnci bu süratle artacak olursa önümüzdeki on yıllarda yüksek oranda antibiyotik direnci nedeniyle tedavi edemediğimiz enfeksiyonlar nedeniyle, dünya çapında yüzbinlerce insan hayatını kaybedebilir. Bu nedenlerle önümüzdeki yıllarda antibiyotik direncine bağlı vefatlar insanların çok korktuğu HIV enfeksiyonu ve kimi kanser cinslerinden daha tehlikeli olabilir.

Antibiyotik kullanmamak için yapılması gerekenler;

Akdeniz diyeti ile beslenin, kalabalık kapalı ortamlardan mümkün olduğunca uzak durun,  erişkin yaş aşılamaları için Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanından danışmanlık alın. Unutulmamalıdır ki çağdaş tıbbın en ucuz, yan tesiri en az ve en başarılı uygulamaları aşılamadır. Sıhhatle kalın.